Phong cách Goth lần xuất hiện ở Anh vào năm 1980, đây là một tiểu văn hóa bao gồm âm nhạc, lối sống và thời trang. Thời trang Goth gai góc như đậm chất rock, nhưng items thời trang của Goth cũng chỉ đơn gian là một sắc đen huyền bí.Cùng thoitrangsaigon.com tìm hiểu về phong cách Goth.
Goth có nguồn gốc từ thời Victoria trong thế kỷ thứ 19
Phong cách Goth là gì?
Rất nhiều câu hỏi được nhiều bạn trẻ tìm hiểu như Goth style là gì hay Goth girl là gì? Theo đó, phong cách Goth ra đời từ rất sớm, vào khoảng thế kỷ thứ 19. Đó là thời kỳ bùng nổ truyền thuyết về Dracula, phong cách thời trang Goth chỉ mang tính biểu tượng với hình ảnh con người có làn da trắng tuyết, mô đỏ, trang phục đen tối màu và ánh mắt đầy ma mị. Sau đó, Goth chính thức xuất hiện ngoài đời thực vào khoảng thế kỷ thứ 19, đầu thế kỷ thứ 20, thời kỳ trị vì của Nữ hoàng Anh Victoria.
Đặc trưng phong cách thời trang Goth
Ma mị, quyến rũ, bí ẩn là những gì người ta hay hình dung khi nhắc đến phong cách Goth. Nhưng trước hết, hãy đừng nhầm lẫn hai khái niệm Gothic và Goth.
Gothic là một trường phái nghệ thuật bao trùm kiến trúc, văn học… bắt đầu từ giữa thế kỷ 12 kéo dài đến thế kỷ 16 với những yếu tố đặc trưng trong cách xây dựng chủ yếu dùng cho các nhà thờ, tòa nhà lớn cũng như văn học mang hơi hướng lãng mạn, thần bí, siêu nhiên.
Trong khi đó, Goth là một sub-culture (văn hóa phụ), một phong cách ăn mặc hay phục sức có nguồn gốc từ thời Victoria trong thế kỷ thứ 19. Trong hai thế kỷ nay, thời trang Goth phát triển và thiên biến thành nhiều nhánh nhỏ qua từng giai đoạn khác nhau.
Màu đen không tăm tối. Màu đen đầy chất thơ
Đen, gam màu của bóng tối, cùng thiết kế ren, váy phồng, mũ đính lông, corset là những đặc trưng chính của phong cách thời trang Goth. Những chất như lụa, nhung, da, ren, gấm đi kèm với phụ kiện kim loại màu trầm đã tạo nên sức hút ma mị cho phong cách này.
Nhà thiết kế Ann Demeulemeester từng nói “Màu đen không tăm tối. Màu đen đầy chất thơ”. Hãy xem câu nói đó là một lời giải thích ngắn gọn về phong cách Goth trong thời trang.
Những nhân vật giúp lan tỏa ảnh hưởng cho phong cách thời trang Goth
Khởi nguồn từ thời kỳ Victoria, theo dòng chảy thời gian Goth cũng được phân hóa và biến đổi theo từng thời kỳ với nhiều biến thể là các nhánh phong cách khác nhau. Song hành cùng sự phát triển các phương tiện thông tin đại chúng, nhiều nhân vật đã đóng góp cho sự định hình và phổ biến của phong cách Goth.
Nữ hoàng Victoria
Phong cách ăn mặc suốt 40 năm cuối đời của nữ hoàng Victoria đã đặt nền móng cho sự phát triển của thời trang Goth
Nữ hoàng Victoria có thể xem là nhân vật đầu tiên kích phát làn sóng văn hóa thời trang Goth. Bà rất yêu chồng mình, hoàng thân Albert. Khi ông mất sớm, bà quyết định để tang ông trọn đời khi chỉ mặc phục trang màu tối cho đến ngày cuối đời mình.
Trong thời kỳ Victoria, do tỷ lệ tử vong cao vì chiến tranh và dịch bệnh, cái chết luôn hiện hữu quanh người dân và xã hội có xu hướng cởi mở về cái chết cũng như tuân thủ những quy định về thời hạn, trang phục để tang. Trang phục tang lễ theo phong cách Goth chủ yếu là màu đen và được tạo điểm nhấn bằng các màu tối như tím, đỏ đậm hoặc xanh lục kèm theo mạng che mặt dài tiệp màu. Tuy nhiên, cá nhân nữ hoàng chỉ mặc màu đen.
Song song, bà cũng chọn nhiều trang phục kết từ ren. Lý do vì bà muốn nâng đỡ cho ngành sản xuất và xuất khẩu ren của Anh Quốc. Trên những chiếc đầm ren đen của mình, bà gắn trâm hình thánh giá có ghi tên của chồng. Phong cách ăn mặc suốt 40 năm cuối đời của nữ hoàng Victoria đã đặt nền móng cho sự phát triển của thời trang Goth.
Theda Bara
Mặc dù tên khai sinh là Theodosia Burr Goodman, sau khi gia nhập làng giải trí, hãng phim đã đổi tên cô thành Theda Bara. Để tạo nên sức hút cho nàng diễn viên trẻ chẳng ai biết đến, hãng phim Fox đã tạo ra một cốt truyện huyền ảo xung quanh Theda. Ví dụ như tuyên bố rằng cô sinh ra trong hình hài một con mèo Ai Cập, được Nhân sư Sphinx chở che, và sau đó đến Paris để trở thành một diễn viên!
Theda là người tiên phong đưa phong cách Goth tới công chúng Mỹ qua diện mạo bí ẩn
Theda tự làm tóc giả và mặc những trang phục tôn vinh vẻ đẹp phồn thực theo nguyên mẫu “femme fatale” (người phụ nữ quyến rũ chết người). Quả bom sex đầu tiên trên màn ảnh Mỹ cũng do đó là nàng Goth đầu tiên của nước Mỹ.
Theda là người tiên phong đưa phong cách Goth tới công chúng Mỹ qua diện mạo bí ẩn, u tối với đôi mắt khói tone đen đậm, mái tóc dài buông xõa, trang phục đen tuyền. Nữ diễn viên còn là người tiên phong sáng tạo nên hình mẫu nguyên bản của ma ca rồng mà sức ảnh hưởng vẫn còn lưu giữ tới tận ngày nay.
Morticia Addams
Nhân vật hư cấu trong truyện tranh của tác giả Charles Addams
Bà mẹ của nhân vật đang gây sốt Wednesday trong series cùng tên, dù chỉ là một nhân vật hư cấu trong truyện tranh của tác giả Charles Addams, nhưng đã góp phần không nhỏ trong việc truyền bá phong cách Goth vào nền văn hóa đại chúng.
Xuất hiện với tạo hình một phụ nữ gầy gò, khuôn mặt nhọn, làn da tái nhợt, mái tóc đen xõa, đôi mắt đen cùng chiếc váy đen dài chấm đất. Cho dù ở phiên bản nào bao phủ quanh nhân vật là một màu sắc ma mị nhưng vẫn không kém phần mê hoặc, quyến rũ và quyền lực.
Vampira do Maila Nurmi thủ vai
Có quan điểm cho rằng phong cách Goth bị ảnh hưởng mạnh từ truyền thuyết về Dracula ở Romania, châu Âu. Có lẽ điều này xuất phát từ những vai diễn xoay quanh nhân vật ma cà rồng. Mà một ví dụ cụ thể là nữ diễn viên Phần Lan Maila Nurmi (1922 – 2008) khi hóa thân thành người dẫn chương trình kinh dị đầu tiên trong lịch sử truyền hình, Vampira.
Vampira gây ấn tượng bằng vẻ ngoài sắc sảo và nữ tính, với vòng eo siêu gầy, gò má nhô cao
Maila Nurmi tạo ra nhân vật Vampira dựa trên ảnh hưởng bởi chính Morticia Addams, nhưng với một bước ngoặt kịch tính hơn.
Vampira gây ấn tượng bằng vẻ ngoài sắc sảo và nữ tính, với vòng eo siêu gầy, gò má nhô cao. Đôi môi màu đậm, kẻ mắt đen và lông mày cong vút với móng tay dài đến khó tin, tất cả đều góp phần tạo nên vẻ ngoài vượt thời gian của nhân vật ma cà rồng mà Maila đã để lại trong lịch sử điện ảnh. Cộng hưởng cùng thần thái tự tin tuyệt vời, Maila đã truyền cảm hứng phong cách Goth cho đông đảo người xem và các nhà làm phim sau này.
Những phân nhánh nhỏ quan trọng nhất
Romantic Goth: Phong cách truyền thống bắt nguồn từ Anh Quốc
Trang phục Romantic Goth đặc trưng với chất liệu ren
Kế thừa và phát huy từ Victoria Goth, cuối thế kỷ 18 là thời kỳ nở rộ của dòng văn học lãng mạn siêu nhiên tập trung vào sự huyền bí hay rùng rợn và tăm tối mà tiêu biểu là các tác phẩm như Dracula, Frankenstein, The Phantom of the Opera.
Trang phục Romantic Goth đặc trưng với chất liệu ren, nhung, đường xếp nếp, viền ren mềm mại, corset tối màu vừa mang màu sắc lạnh lẽo của trang phục tang lễ thời Victoria vừa chứa đựng sự trầm mặc, nữ tính của phong cách văn học lãng mạn kỳ bí.
Loli Goth: Sự lãng mạn từ Nhật Bản
Phân nhánh này khai sinh khoảng những năm 80 ở quận Shibuya thuộc thành phố Tokyo, Nhật Bản. Loli Goth lấy cảm hứng từ phong cách các bé gái thời Western Victorian kết hợp cùng thời trang Rococo. Nhưng khác với phong cách búp bê Lolita thuần túy, những gam màu pastel tươi sáng đã bị Loli Goth thay thế bởi các sắc màu u tối.
Loli Goth lấy cảm hứng từ phong cách các bé gái thời Western Victorian kết hợp cùng thời trang Rococo
Các thiết kế váy chữ A xếp ly phồng, xếp lớp, ren và corset màu sắc trầm mặc, găng tay ren, giày Mary Jane, những bộ tóc giả dài sặc sỡ cùng phụ kiện tóc tối màu là đặc điểm nổi bật của phong cách Loli Goth.
Trad Goth: Phong cách mang âm hưởng nhạc rock
Trad Goth mang trong mình cả tinh thần nổi loạn và gai góc của Rock cùng sự u tối, ma mị của Goth
Vào tháng 8 năm 1979, phong trào Goth như chúng ta biết ngày nay bắt đầu với tác phẩm Bela Lugosi đã chết của Bauhaus (nhóm nhạc Anh quốc). Cha đẻ của Goth hiện đại Peter Murphy cùng với sự quyến rũ của David Bowie, sự nổi loạn của Patti Smith và Iggy Pop, nỗi thống khổ u sầu của Joy Division, và sự hào nhoáng của The New Romantics đã cho phép tiểu văn hóa Goth hòa quyện cùng phong cách tiền punk rock tiếp tục phát triển rực rỡ và lan tỏa mạnh mẽ suốt những năm tám mươi cho đến tận ngày nay.
Phát triển rực rỡ trong lòng thời kỳ thịnh vượng của nhạc rock, Trad Goth mang trong mình cả tinh thần nổi loạn và gai góc của Rock cùng sự u tối, ma mị của Goth. Các chất liệu da, lưới tông màu đen chủ đạo với những đường cắt mạnh mẽ, rách rưới, phong cách trang điểm kịch tính, phụ kiện đinh tán và xích cùng những mái tóc dài lộn xộn tạo nên một diện mạo rùng rợn, huyền bí và u uất.
Cảm hứng mang âm hưởng phản quy tắc này vẫn còn dư âm trong cả các tác phẩm và bộ sưu tập sau này của Alexander McQueen, John Galliano, Riccardo Tisci.
Cyber Goth
CyberGoth kết hợp với những dải màu neon rực rỡ, tóc tết dài cầu kỳ
Dù sinh sau đẻ muộn nhưng Cyber Goth vẫn ghi dấu ấn sâu đậm và trở thành một nhánh phụ không thể thiếu khi nhắc đến Goth.
Thuật ngữ CyberGoth lần đầu được sử dụng vào năm 1988 trong một tựa game mang concept tiền Khải Huyền Dark Future. Hình ảnh miêu tả một phong cách mạnh mẽ kiểu công nghiệp, sử dụng những phụ kiện bạc. Cyber Goth càng được lan truyền rộng rãi thông qua các lễ hội âm nhạc, party ngoài trời sôi động khi mang tới diện mạo có sự tăm tối nguyên bản của Goth, cộng thêm phần hiện đại Cyberpunk xen lẫn vị lai (futuristic).
Nếu phong cách Goth truyền thống ưu tiên trang phục màu sắc u tối, thì phân nhánh CyberGoth lại kết hợp với những dải màu neon rực rỡ, tóc tết dài cầu kỳ. Trang sức thánh giá được thay thế bởi phụ kiện công nghiệp (industrial) như kính goggle, mặt nạ da kiểu Tận thế, bốt lông cao cổ.
Cách để phối đồ chuẩn Goth
Phong cách thời trang Goth từ lâu đã nổi tiếng với sự u tối, bí ẩn và đầy cá tính. Điểm đặc trưng của phong cách này là sự kết hợp giữa những thiết kế đầy nữ tính và gợi cảm như áo corset, bodysuit và các loại đầm làm từ chất liệu sheer hoặc ren. Những chi tiết mềm mại này giúp tôn lên vẻ quyến rũ bí ẩn của người mặc. Để tạo nên diện mạo chuẩn Goth, trang phục thường có màu đen làm chủ đạo. Tuy nhiên, điểm quan trọng là cách kết hợp các loại trang phục khác nhau với cùng màu sắc. Từ những chiếc váy dài thướt tha đến quần áo bó sát, việc phối hợp đa dạng các chất liệu và kiểu dáng giúp tăng thêm sự lộng lẫy và mạnh mẽ của bộ trang phục.
Áo khoác trong phong cách Goth thường mang đậm ảnh hưởng của lối thiết kế cổ điển. Các loại áo khoác này thường được đính đá tinh tế hoặc thêu họa tiết tối màu dọc theo thân áo, tạo nên nét sang trọng và đầy huyền bí. Để hoàn thiện vẻ ngoài, những đôi boot cao cổ là lựa chọn không thể thiếu. Boot không chỉ mang lại sự mạnh mẽ, cá tính mà còn góp phần làm nổi bật phong cách Gothic.
Ngoài ra, phụ kiện cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên bộ trang phục hoàn hảo. Vòng khiềng, khuyên mũi, khuyên tai cùng các loại trang sức có kiểu dáng táo bạo là những điểm nhấn giúp người mặc thêm phần nổi bật. Mái tóc cũng có thể là yếu tố để thể hiện cá tính riêng trong phong cách Goth. Những kiểu tóc nhuộm màu bạc, tím đậm, xanh đen hoặc đỏ rực thường được chọn để tăng thêm sự độc đáo. Tất cả các yếu tố này khi kết hợp lại không chỉ giúp người mặc thể hiện vẻ ngoài u ám mà còn phản ánh tinh thần độc lập, tự do và cá tính mạnh mẽ đặc trưng của phong cách thời trang Goth.
Gothic và Goth là hai khái niệm dễ gây nhầm lẫn
Như đã đề cập Goth lần xuất hiện ở Anh vào năm 1980, đây là một tiểu văn hóa bao gồm âm nhạc, lối sống và thời trang. Thời trang Goth gai góc như đậm chất rock, nhưng items thời trang của Goth cũng chỉ đơn gian là một sắc đen huyền bí.
Dù cũng lấy sắc đen làm gam màu chủ đạo, nhưng Gothic mang ý nghĩa bao quát và rộng hơn thuật ngữ Goth rất nhiều. Gothic không chỉ là một thuật ngữ thời trang và nó còn là một phong trào nghệ thuật, đặc biệt là trong kiến trúc. Nếu nói sâu hơn về thời trang Goth cổ điển, thì màu sắc chủ đạo của loại thời trang này chính là sắc đen u ám và buồn bã nhưng lại thể hiện nét đẹp cổ kính của thời xưa cũ được gửi gắm qua những thiết kế ma mị, dị thường.
Theo nhiều nguồn thông tin khác cho rằng loại thời trang “quái dị” này được chia ra thành hai thời kỳ chính: một là giai đoạn từ 1200-1450 sau Công nguyên còn giai đoạn còn lại là từ thời điểm đó trở về sau này. Phong cách cũng như thiết kế của Goth cũng thay đổi khác nhau qua từng giai đoạn. Với giai đoạn đầu, những thiết kế của phong cách Goth nhẹ nhàng và duyên dáng hơn rất nhiều. Dần về sau Goth được thế hệ sau hiểu theo một nghĩa khác nên những thiết kế cũng bị ảnh hưởng và biến đổi rất nhiều, chất liệu trở nên thô cứng, phom dáng cũng gai góc và đáng sợ.
